Driemaal is scheepsrecht wil zeggen dat het, wanneer het twee keer niet lukt, het de derde keer misschien wel lukt. Mogelijk heeft het te maken met de bijzondere betekenis van het getal drie. Denk hierbij aan de Heilige Drie-eenheid en het gezegde ‘al het goede komt in drieën’.
Er zijn twee mogelijkheden voor de herkomst van dit spreekwoord. De eerste mogelijkheid is het schepenrecht, de rechtspraak uit de Middeleeuwen. Daar gebeurde ook alles in drie keer: drie keer per jaar een rechtszitting van drie dagen, je mocht drie keer de eed afleggen als je de eerste twee keer haperde en bij biedingen moest men soms drie keer bieden. Hier komt ook het ‘eenmaal, andermaal, verkocht!’ vandaan.
Ook in de scheepvaart heeft het cijfer drie betekenis. De schipper moest zijn bemanning drie maaltijden geven, een onbetamelijkheid tijdens het eten werd met drie slagen gestraft en een gestorven zeeman werd met de volgende woorden overboord gezet: “een, twee, drie, in godsnaam”.
Als museumhaven proberen wij niet alleen de schepen, maar ook de uitdrukkingen te behouden. Daarom zijn wij een pagina begonnen met een overzicht van alle scheeps gerelateerde uitdrukkingen en gezegden. Mocht u er een weten, deel dit dan met ons.
Zie ook Bot vangen
